The Ten Secrets of Leadership ေဂါင္းေဆာင္မႈလွ်ိဳ႔၀ွက္ခ်က္ ဆယ္ခု

စစစ

1) Character trumps brains – or at least formal education

၁) ဥာဏ္ဆင္ကဇာတ္တတ္ေတ ဦးေႏွာက္မ်ိဳး- မဟုတ္ေက အတန္းပညာဟိရေမ။

၀ီစတြန္ခ်ာခ်ဲလ္နန္႔ ေအဘရာဟန္လိန္ကြင္း ႏွစ္ေယာက္စလံုး တကၠသိုလ္ပညာရပ္မ်ား တတ္ကၽြမ္းသူတိမဟုတ္။ အထင္ယွားဆံုးေဂါင္းေဆာင္ႀကီးတိၾကားထဲမွာ သူ႐ို႔နာမည္တိေရ ေအကုထက္ထိ ေက်ာ္ၾကားနီဆဲ။ ေနာင္ေလ့ေက်ာ္ၾကားႏိုင္ဆဲ။ ရစ္ခ်တ္နတ္ခ္ဆြန္နန္႔ ဂ်ိမီကာတာ႐ို႔ႏွစ္ေယာက္စလံုးေရ အလြန္စည္းကမ္းႀကီးေရ အေမရိကန္သမၼတတိေလာကထဲမွာ စည္းကမ္းအဟိဆံုးသမၼတတိအျဖစ္ နီရာယူထားႏိုင္ခေရပိုင္ အႀကီးအက်ယ္အႏၱရာယ္နန္႔ ရင္ဆိုင္ႏိုင္ရေရ သမၼတိေလ့ျဖစ္ႏိုင္ခေရ။

႐ိုနာရယ္ဂန္ေရ အပ်င္ႀကီးမႈ၊ နက္နက္ခ်ိဳင္းခ်ိဳင္လိမၼာပါးနပ္မႈမဟိေသာေၾကာင့္ မၾကာမၾကာ ပ်က္ရည္ျပဳခ်ဳံ႔ခ်ခံရတတ္ေတ။ ေယေကေလ့သြင့္ ယင္းမလိမၼာမႈနန္႔ပ်င္းရိမႈတိက သူမ်ားထက္တပန္းသာနီျပန္ေရ။ ေလဘီးယားႏိုင္ငံကို ျဖတ္ပ်ံသန္းလာေရ အေမရိကန္တိုက္လီယိုင္ေရ ႐ုတ္တရက္ပ်က္က်လုနီပါးျဖစ္နီေရအခ်ိန္မွာ သမၼတေရဂန္က အိပ္လို႔။ ပူးေပါင္းပါ၀င္ေျဖယွင္းဖို႔စြာကိုထား လွည့္ေတာင္မၾကည့္ျဖစ္။ သူအိပ္မႊံနီေရအသံေၾကာင့္ တျခားလိုက္ပါလာေရႏိုင္ငံ့ေဂါင္းေဆာင္တိ စိတ္သက္သာရာ ရလားကတ္ေတ။ မ်က္ရည္က် ႀကြီကြဲနီဖို႔အစား  တစံုတရာအတိုင္းတာထိ ပံုမွန္အနီအထား ျဖစ္နီျခင္းက ေခါတ္မွီေရ။ စိတ္ထားအၿမဲပံုမွန္က်ေရသမၼတအျဖစ္ ေအအျဖစ္ပ်က္က သာဓကျပလိုက္ေတ။


အမွန္ပါ။ ထင္ယွားေက်ာ္ေဇာခေရ အေမရိကန္သမၼတအမ်ားစုထဲမွာ လိမၼာပါးနပ္မႈအျပည့္စံုဆံုးထဲက ၀ူးဒေရာ၀ီလ္ဆြန္ကိုၾကည့္ကတ္ပါေမ။ မယံုႏိုင္ေလာက္ေတ အတန္းပညာအနိပ္ဆံုးနန္႔  အဘိုးတန္ပညာတတ္တိ နီပိုင္လပိုင္ေတာက္ပနီကတ္ေတ ၾကားထဲမွာ နံပါတ္တစ္ႏိုင္ငံ့ေဂါင္းေဆာင္နီရာကို ရယူႏိုင္ခေရ။ ဇာပညာတတ္တေယာက္ေလ့ လိုက္လို႔မမွီခ။ သူ႔ပိုင္မေက်ာ္ေဇာခ၊။

2) Inspiring rhetoric is necessary – but only in moderation.
ဥာဏ္ရႊင္စီေရ ေဟာေျပာမႈအတတ္ပညာ ဟိဖို႔လိုအပ္ေတ။ မွ်တမႈဟိဖို႔ေလ့လိုေရ။

တခါက နပိုလီယံေျပာဖူးခေရ “ေဂါင္းေဆာင္စြာ ေမွ်ာ္လင္းခ်က္ေရာင္ျခည္ကိုခ်ပီးေရ ေဖါက္သည္တေယာက္ျဖစ္ေတ။”  ေဂါင္းေဆာင္တေယာက္ေရ ေမွ်ာ္တလင္းလင္းျဖစ္စီေရ ေမွ်ာ္လင္းခ်က္မ်ိဳးနန္႔ ေဟာေျပာမႈကို တတ္ကၽြမ္းေရ ပညာသွ်င္တေယာက္ျဖစ္ဖို႔ေလ့ လိုအပ္ေတ။

စက္တင္ဘာ 9/11 မွာ ျပည္သူ႐ို႔႔ႏွစ္လံုးသားထဲ အမွတ္ရစြဲက်န္ခေရမိန္းခြြန္းကို ေဟာေျပာၿပီးေနာက္မွာ လူတိုင္းကသမၼတဘူးခ်္ကို အီရတ္ကို၀င္တိုက္စီခ်င္ကတ္ေတ။ အထူးသျဖင့္ သူ႔မိန္းခြန္းကို ဂ႐ုတစိုက္နားေထာင္လိုက္ေတခါ လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္ျဖစ္ေတ တိုနီဘလီယာထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ အေျပာဆိုသြက္လက္ေတ။ ေလးနက္အဓိပၸါယ္ဟိေရ။ ေယေကေလ့သြင့္ အလြန္႔အလြန္လွပေရ မိန္းခြန္းခၽြဲးျခင္းမ်ိဳးက အက်ိဳးရလာဒ္နည္းစီၿပီးေက အႏၵရာယ္ဘက္ကို ဦးတည္လားတတ္ေတ။ ဥပမာ…အာကာသဟင္းလင္းျပင္ ထိမ္းခ်ဳပ္မႈအႏၵရယ္နန္႔ပါတ္သက္လို႔ သမၼတရယ္ဂန္မိန္းခြန္းကိုၾကည့္ပါ “ေသခ်ေအာင္ ပထ၀ီၿမီႀကီးကို တိတ္တိတ္ေခ် လက္ထိတ္ခါတ္ထားလိုက္ကတ္ေမ။”

ဘဲလ္ကလိန္တန္အားသန္ရာ စိတ္အာ႐ံုကိုအထူးေစာင္းပီးၿပီးေက အရာရာတိုင္း ေခ်ာမြီ႔ေျပျပစ္လွပေရ အေျပာအေဟာမ်ိဳး။ ငယ္သည္ျဖစ္စီ၊ ႀကီးသည္ျဖစ္စီ-အကယ္၍-သင္၏မိန္းခြန္းေဟာေျပာမႈတိုင္း လွပေခ်ာမြီ႔နီပါက ျပည္သူ႐ို႔ သံေယာင္လိုက္ တုန္႔ျပန္တတ္ေတ။ ေနာက္တခု လွပေရစကားစုတိကို ျဖဳံးတီးသံုးစြဲထားမႈေၾကာင့္ ထူျခားေရအံ့တုမႈမ်ိဳးနန္႔ ရင္ဆိုင္လာရေရခါ သင္မွာေျပာဆိုရမည့္စကားစုတိ ကုန္ခန္းမႈနန္႔ အႀကီးအက်ယ္ရင္ဆိုင္ရတတ္ေတ။ ျဖန္ကလိန္ဒီ႐ိုးစ္ဘဲလ္က အခါအားေလွ်ာ္စြာ မိန္းခြန္းတိထဲမွာ၊ အလြန္႔အလြန္အေရးႀကီးေရအခါမ်ိဳးမွာ၊ နားေထာင္သူပရိတ္သတ္တိကို စိတ္၀င္တစား နားေထာင္လာစီရန္ ခ်င္းလင္းျပတ္သားေရ အသံုးအႏႈန္းတိကို သံုးေလ့ဟိေရ။ လူတိုင္းကစံထားထိုက္ေတ ႐ိုးစ္ဘဲလ္၏တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္၊ ဆံုးမေရစကားတခုမွာ “က်န္ေတာ္႐ို႔တခုကိုေလ့ ေၾကာက္နီစရာမလို၊ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ေၾကာက္နီစြာရာ။” ျပည္သူတရပ္လံုးႏွစ္လံုးသားထဲမွာ အမွတ္ရက်န္ခေရ။ သူ႔ပိုင္ငါ့ပိုင္ ေျပာႏိုင္ေရစကားလံုးပါရာ။

ယင္းအျပင္ လူထုေဟာေျပာပြဲ႔တိမွာ စြန္႔လႊတ္အနစ္နာခံၿပီး စိတ္ဓါတ္ၾကံခိုင္ေအာင္၊ အက်င့္ဇာရိတၱေကာင္းမြန္လာေအာင္၊ ျပဳျပင္လာႏိုင္ေအာင္ ေျပာင္ေျပာင္ပြင့္ပြင့္ ေျပာဆိုသင့္ေရ။ စီမံခန္႔ခြဲတီးျဖတ္သူတေယာက္ပိုင္ သီအိုဒို႐ိုးစ္ဘဲလ္က သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာလူထုကို အေရးမထားဘဲ “သူခိုးတိ၊ သူခိုးတိ” လို႔ ေခၚလိုက္ေတ။ ေဒါမာန္ထလာေရ မ်က္လံုးတိကိုျမင္လိုက္ေတခါ အေရာင္မဟိေရ အ႐ိုးခံအမွန္တရားကို ေျပာလိုက္ေတ။ ဥာဏ္အေျမႇာ္အျမင္ႀကီးနီျခင္းထက္ အႏွစ္သာရအျပည့္နန္႔ အားမာန္ဟိစီေရ စကားတိက ထိထိမိမိ ျဖစ္စီေရ။ စြဲမက္စီေရ။
သမၼတလိန္ကြန္- သူ၏ျပင္းထန္ေရ စိတ္ဆိုးမႈကို စကားလံုး ၈ လံုးနန္႔ ေဖၚျပခေရ- “ကပ္ဖားစားေကာင္တိရာ မမွားခေက၊ မွားစရာအေၾကာင္းတခုေလ့ မဟိ။” သ႔ူႏိုင္ငံေရးလုပ္ သက္တန္းကိုတခုလံုးကို ေအစကားလံုးနန္႔ ခ်ံဳေျပာခေရ။ ေဂါင္းေဆာင္တိုင္း သေဘာေပါက္နားလည္ထားဖို႔စြာတခုက ပကတိအမွန္ကိုဆန္႔က်င္ၿပီး စကားလံုးတိုင္း စကားလံုးတိုင္း စြမ္းရည္ပါ၀ါမဟိဆိုစြာကို ေကာင္းေကာင္းသိထားဖို႔လိုေရ။

၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြင္းက မူလန္းေက်ာင္းတခုမွာ ဆီးနိတ္လၽြတ္ေတာ္အမတ္ ဟဲလာရီကလိန္တန္က အိုဘားမ၏ အဘိုးတန္စကားလံုးတိကို ေ၀ဖန္လိုက္ေတ။ အိုဘားမ သြက္သြက္လက္လက္ တုန္႔ျပန္ခေရ။ အေျပာအေဟာကၽြမ္းက်င္ေရ တကၠသိုလ္ကဌိကေခ်တေယာက္ပိုင္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံတခုမွာ မပစ္ပယ္ႏိုင္ေရျပည္သူလူထုကို ေကာင္းေကာင္းလႈံ႔ေဆာ္၊ ေျပာဆိုစည္း႐ံုးႏိုင္ခေရ။

ဟဲလာရီကလိန္တန္ကေလ့ ေထာက္ျပစရာအကြက္ေခ်တိ ဟိချပန္ေရ။ တတ္စြမ္းႏိုင္ေရ ေဂါင္းေဆာင္ႀကီး ဂ်ဲဖာဆြင္၊ လိန္ကြန္၊ မာတိန္လူသားကိန္း႐ို႔ပိုင္- အျမႇာ္အျမင္ဟိေရစကားလံုးတိနန္႔၊ တခါတခါမွာ ၿပိဳင္ဖက္ကိုအႏိုင္ရစီဖို႔၊ အလံုးစံုႏွိမ္နင္းဖို႔၊ တခါတခါမွာ သူမႏိုင္ကိုယ္မသာ ျဖစ္စီဖို႔၊ တခါတခါမွာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္မွ်တစီဖို႔၊ သဟဇာတက်စီဖို႔ ပင္ပန္းႀကီးစြာ ႀကိဳးစားအားထုတ္ခရေရ။

3) Moral conviction is necessary –but only in moderation
ခိုင္ခံေရကိုယ့္က်င့္တရား ဟိဖို႔လိုေရပိုင္ လိုက္ေလ်ာ့ညီေထြမႈက်ဖို႔ေလ့ လိုေရ။

မိုင္ခီဘဲလ္လီ (Machiavelli) ေျပာေရပိုင္ အၿမဲတမ္းအက်င့္ဇာရိတၱေကာင္းမြန္ဖို႔ ႀကိဳးစားနီေရလူတေယာက္ အက်င့္ပ်က္ျခစားနီေရ လူ႔အသိုင္း၀ိုင္းထဲ ဘ၀ပ်က္ဖူးဖို႔ေလ့ လိုအပ္ေတ။ ပုဂၢိဳလ္အရေျပာရဖို႔ဆိုေက သမၼတဂ်ဲမီကာတာ (Jimmy Carter) ေရ ေကာင္းယိုင္ေက်းသိမ္ေမြ႔ေရ လူတေယာက္ပါ။ ေယေကေလ့ ဆိုဗီယတ္က အာဖကန္နီစတန္ကို ၀င္သိမ္းပိုက္လိုက္ေတ အမွားတခုေၾကာင့္ အလြန္ခါးသီးနာက်ည္းမႈနန္႔ ျပစ္ဒါဏ္ပီးျခင္းခံရေအာင္ လမ္းခင္းပီးလိုက္ေတပိုင္ ျဖစ္နီေရ - ဆိုဗီယတ္ႏိုင္ငံရည္ရြယ္ခ်က္တိကို သူ၏ပကတိ႐ိုးသားမႈနန္႔ ျပန္ျပဳပ်င္ႏိုင္လိုက္စြာကို ေအအခ်က္က ေကာင္းေကာင္းေဖၚျပလားခေရ။  အေမရိကန္ၾသဇာေအာက္မွာ ကမၻာႀကီးမွ်တိမႈဟိနီေရဆိုစြာ သမတၱကာတာျမင္ခေရ။ ေလာကတခုလံုးနန္႔ဆိုင္ေရ လူ႔အခြင့္ေရးကို လူသားတိုင္းလိုက္နာသင့္ေရလို႔ေလ့ ယံုၾကည္သူျဖစ္ေတ။ သို႔ေသာ္ ကမၻာႏိုင္ငံအမ်ားစုက အစိုးရတိေရ သူ႐ို႔ျပည္သူတိကို လူ႔အခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖါက္ျခင္း၊ ေနာက္ တျခားႏိုင္ငံတိကို ၀င္ေရာက္သိမ္းၿပီး ထိုႏိုင္ငံသားအခြင့္ေရးတိကို ခ်ိဳးေဖါက္ျခင္းတိကို သဘာ၀က်က် သေဘာေပါက္မႈနည္းေရ။

တခါက လိန္ကြန္ (Lincoln) ေထာက္ျပဖူးခေရ “အဖ်က္သမားတိနန္႔ ေျပအီးရစြာ တခုေလ့အဓိပၸါယ္မဟိ။ အၿပီးသတ္မ်ိဳးျဖဳတ္လိုက္စြာထက္ဆာေက တစိေခ်လူေျပာေကာင္းေအာင္ လုပ္ထား။ ေယေကေလ့ စိစပ္၀င္ၿဖီပီးေရလူကို ေအအေကာင္းတိ ေကာင္းအထင္ငယ္ကတ္ေတ။ ရြံ႔ကတ္ေတ။ သိမ္းထားလိုက္ ယင္းျပႆနာကို အခ်ိန္အတိုင္တာတခုထိ။ တခါတခါ အပ်က္သမားေပါက္စေခ်တိကို ခ်ယ္မႈန္းရစြာေလ့ ေကာင္းေကာင္း ေကာင္းေရလုပ္ရပ္တခုျဖစ္ေတ။”

က်န္ေတာ္႐ို႔တြိ႔ျမင္ႏိုင္ပါေရ။ လိန္ကြန္ေရ ဇာေလာက္ထိ ႀကီးမာေရအေႏွာက္အယွက္နန္႔ ရင္ဆိုင္လီရဖို႔လဲဆိုစြာ ေတြးၾကည့္ေက ျမင္ႏိုင္ေရ။ တခုေလ့မသိေရပိုင္ နီႏိုင္လိုက္သည့္တိုင္ေအာင္ သူေရ ျပည္သူၾကားမွာေလ့ မဆန္႔က်င္ခ။ သို႔ေသာ္ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္သူ႐ို႔ကို ထိုးႏွက္၀င္ေရာက္ဖို႔က သြီးကြဲစီေရ၊ အျမင္စိမ္းလားစီေရ စြန္႔စားမႈတိကိုေက်ာ္ျဖတ္ၿပီးေက လုပ္ဖို႔ကေလ့ခက္ေတ။ ယင္းအုပ္စုတိကေလ့ ႐ိုမာန္ကတ္သလိပ္ဂိုဏ္၀င္တိမဟုတ္သည့္အျပင္ အဖ်က္သမားတိကို ေၾကာေထာက္ေနာက္ခံ ျပဳနီေရ။ ႐ိုမာန္ကတ္သလိပ္မဟုတ္ေတ ဘုရားေက်ာင္းတိနန္႔ သူ႐ို႔၏ဂိုဏ္သားမ်ားကို အဆိုးဆံုးၿပိဳင္ဖက္ကို ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔အတြက္ မဟာမိတ္အျဖစ္လိုအပ္ခေရ။ အသစ္ေရာက္လာသူရို႔ကို ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမျပဳစီရေအာင္ဆိုေရပိုင္ အယင္ဟိၿပီးသားလူတိကို ကၽြန္ျပဳျခင္းကိုေလ့ ခ်ံဳ႔ခ်ရန္သာျဖစ္ေတ။

အမွားမဟိေရအစိုရဆိုစြာ မဟိ။ တခါတခါမွာ ရပ္တည္ခ်က္တခုကို အေလွ်ာ့မပီးတတ္ေတ ၾကံၾကံခိုင္ရပ္တည္ေရ အက်င့္တိကေလ့ ေဂါင္းေဆာင္တေယာက္ကို ၾကည္ညိဳေလးစားစီေရ။ ခ်ီးမႊမ္းေထာပဏေလ့ ျပဳစီေရ။ ေနာက္လိုက္ေကာင္းတိ ေပၚထြက္လာစီတတ္ေတ။ မာကိုးစ္ဘ႐ူးတ (Marcus Brutus) က ဂ်ဴးလီယတ္ဆီဆာ (Julius Caesar) ၏ ႀကီးမားေရရည္မွန္းခ်က္ကို သေဘာ႐ိုးနန္႔ဆန္႔က်င္မႈေၾကာင္း ဂ်ဴးလီယတ္ဆီဆာ၏ မဟာမိတ္ မခ္အန္ေထာ္နီ (Mark Antony) ႐ို႔ဘက္က ႐ိုေသေလးစားမႈ၊ ေထာက္ခံမႈတိကို ရဟိႏိုင္ခေရ။ သူေျပာခစြာက လူသတ္သမားတိကို ပုဂၢိဳလ္ေရးေအာင္ျမင္မႈနန္႔ မနာလိုအမုန္္းပြားမႈတိမွာ အသံုးမခ်သင့္။ ျခားနားမႈတခုက မင္းတပါးနန္႔တပါးအၾကား ဆီဆာ၏စစ္ဆင္မႈသႏၷဂၤဗ်ဴဟာကို အခြင့္ေရသမားတေယာက္အျဖစ္ စက္ဆုပ္ရြံ႔မုန္းလားကတ္ေတ။ ေနာက္ဆံုးမွာ အန္ေထာ္နီကို ကိုယ္ဂၤါအစိတ္ပိုင္ အစိတ္စိတ္အမႊာအမႊာျဖစ္ေအာင္ သတ္မိန္းပီးလိုက္စြာေရ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာ လူသတ္မႈႀကီးကို က်ဴးလြန္လိုက္ေတ။ မိေပ်ာက္လို႔မရေရသမိုင္ႁကြီး တင္က်န္နီခေရ။

(4) A Leader embodies the times

(၄) အခ်ိန္အခိုက္အတန္းကို ႐ုပ္လံုးေဖၚတတ္ေတေဂါင္းေဆာင္

ထူးျခားေသာအရည္အခ်င္းနန္႔ က်န္ေတာ္႐ို႔ဆိုလိုခ်င္ေရက႑တခုက ေဂါင္းေဆာင္တေယာက္ေရ သူ၏ထူးျခားအေရးႀကီးေရ အခိုက္အတန္းကိုတိြ႔လာေရခါ က်န္ေတာ္႐ို႔ယင္းေဂါင္းေဆာင္ကို အလိုအေလွ်ာက္သိနီၿပီးသားလို႔ က်န္ေတာ္႐ို႔ခံစားရေရ။ သူေရ က်န္ေတာ္႐ို႔ပိုင္လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းထဲက လူသားတေယာက္ျဖစ္ေတ။ က်န္ေတာ္႐ို႔ ဇာပိုင္ရင္ဆိုင္ျဖတ္သန္းရေလ သူေလ့ယင္းနည္းတူစြာ။ သီအိုဒို ႐ိုးစဘဲလ္ကို ဂၽြန္ေမာ္လီက မွတ္ခ်က္ပီးေရပိုင္ “႐ိုးစဘဲလ္ေရ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသားတေယာက္အျဖစ္တခုတည္းမဟုတ္။ ကိုပင္႐ို႔သိကတ္ေတအတိုင္း သူေရအေမရိကန္ႏိုင္ငံေလ့ျဖစ္ေတ။”

အတၳဳပတၱိက်မ္းျပဳဆရာ ဂၽြန္ဘန္းနတ္က “က်န္ေတာ္႐ို႔ျပည္သူအမ်ားက ၀င့္၀င့္၀ါ၀ါ အခိုင္္အမာေျပာတတ္ေတ--႐ိုးစဘဲလ္က သူ႐ို႔၏အေကာင္းဆံုး၊ အေျပာင္ေျမာက္ဆံုး ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ေတ။ စိတ္ကူးယိုင္စံျပပုဂၢိဳလ္ေလ့ျဖစ္ေတ။” ေဒါသႀကီးစြာေပါက္ကြဲျခင္း၊ တဟုန္းဟုန္းလီသံျဖင့္ က်န္ေတာ္႐ို႔ကို သနားခံေတာင္းဆိုလာကတ္ေတ--႐ိုးစဘဲလ္က ငါ႐ို႔ကိုေက်နပ္ႏွစ္သိမ္းပီးေရ။

မဲတ္၀ိစ္တ္ (Midwest) မွာ က်န္ေတာ္စာျပနီခေရခါ သမၼတၱရီဂန္အေၾကာင္းကို က်န္ေတာ့္ေက်ာင္းသားတိေျပာစြာကို မၾကာမၾကာ ၾကားရေရ။ “သူက က်န္ေတာ္ပိုင္၊ သူက က်န္ေတာ့္ဖခင္ႀကီးထက္ေတာင္ ႏြီးထြီးမႈပီးေရ။” ရီဂန္က လူထုနန္႔ဆက္ဆံမႈမွာ ပညာဟိဆန္စြာထက္ ျပည္သူျပည္သားတိကို ႏြီးထြီးမႈ၊ လံုျခံဳမႈကိုပီးႏိုင္ခေရ။ ထိုနည္းတူ တေလာလံုးကို အေကာင္းျမင္၀ါဒနန္႔ ဂ႐ုဏာေပါမ်ားမႈတိကို အေျခခံပနာ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္တိမွာ သမၼတၱကလိန္တန္ ျပည္သူနန္႔တသားတည္းက်ခေရ။ စြမ္းရည္နန္႔ ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာမႈကို ေရာစပ္ထားေရ ေရာင္စံုပန္းျခင္းတခင္းပိုင္ ေရာေႏွာဖန္တီႏိုင္ခေရ။

သမၼတၱသွ်သွ်ီက အဂၤလိပ္ခြီးဘီလူးတေကာင္လုပ္ခရေရလို႔ အိုင္ဆန္ဟို၀ါ (Eisenhower) က ေဖၚျပေရ။ လူမႈဒီမိုကေရစီအေတြးအေခၚကို ငွားယူသံုးစြဲျခင္းနန္႔ ဓနသွ်င္၀ါဒကိုဆန္႔က်င္ၿပီးေက အရင္းသွ်င္စနစ္ကို ထိမ္းသိမ္းထားရန္ အန္ဇာေလာင္းေရပိုင္ ေလာင္းတန္းကဇာတ္ခရေရ။

၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဒီမိုကရစ္တိတ္ပါတီ ဥကၠဌေလာင္းရြီးခ်ယ္ၿပိဳင္ပြဲသမိုင္ကို ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းက ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျပန္လည္ဆန္းစစ္နီလိမ့္ေမ။ ယင္းၿပိဳင္ပြဲ႔မွာ ပါတီႏွစ္ပိုင္းကြဲလားႏိုင္ေရ အေၾကာင္းရင္းကိုဆန္႔က်င္ၿပီးေက ထူးျခားေသာစြမ္းရည္ဟိေရ အာဖရိကႏြယ္ဖြားအေမရိကႏိုင္ငံသား ဘားရပ္အိုဘားမအား ရွိကိုေရာက္ေအာင္တိုးပီးလိုက္ေတ။ ေယေကေလ့ ဟဲလာရီကလိန္တန္ေရ အိုဘားမ၏အဓိက ေၾကာေထာက္ေနာက္ခံျဖစ္လာေရ။ သူမ၏ကန္ပိန္းတခုလံုးမွာ အားနည္းမႈ၊ အားသာမႈတိနန္႔အတူ လိမၼာပါးနပ္ေတေပၚလစီတခုက သူမ၏ပထမနာေမ “Hillary” ကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံနန္႔ ကမၻာတ၀ွမ္းကသိလားကတ္ေတ အခ်က္ပင္ျဖစ္ေတ။ အျမင္ဆံုးေျပာရေက “ေဒအမ်ိဳးသမီးကို ကိုပင္႐ို႔သိေရ။ အခ်ိန္အၾကာႀကီးသိၿပီးသားျဖစ္ေတ။ သူမ ဇာေလ၊ သူမ ဇာသူလဲ..ၾကစ္သည္ျဖစ္စီ၊ မၾကစ္သည္ျဖစ္စီ ကိုပင္႐ို႔သိႏွင္းၿပီးသားျဖစ္ေတ။” ဟဲဲလာရီေရ အမွန္ပင္ အရာရာတိုင္းမွာ စမ္းထလာေရအမ်ိဳးသမီးတဦးပါ။ သူမေရ သူမ၏ႀကီးမားေသာအာသီသ၊ မိခင္ဘ၀၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏အခ်စ္ကို ရင္ခုန္ေအာင္ဖမ္းစား ကဇာတ္ႏိုင္ေသာ ေယာက်္ားရာဂဆတိုးအရြယ္ေရာက္နီသူ လင္ေယာက်္ား၏အိမ္ေထာင္ေရး အံတုမႈတိကို ထည့္သြင္း႐ုပ္လံုးေဖၚယင္း သူမ၏လုပ္လိုေရပန္းတိုင္ကို ေရာက္ေအာင္လွမ္းႏိုင္ခေရ။ ေဂါင္းေဆာင္တိ၏စြမ္းရည္--ဟဲလာရီ႐ို႔ပိုင္--အံ့မခန္းႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ဇာအမ်ိဳးသမီးလဲ ေအေလာက္ရွည္လွ်ားေရကန္ပိန္းမ်ိဳးကို ဆင္ႏႊဲႏိုင္ဖို႔။ အခ်ိန္အခိုက္အခါကို ႐ုပ္လံုးေဖၚစြာထဲမွာ ေကာင္းေကာင္းအံ့ၾသဖို႔ေကာင္းေရ ေအာင္ျမင္မႈ တစိပ္တေဒသျဖစ္ေတ။ လူအရည္အခ်င္းကို နံပါတ္အလိုက္ ဇာကြက္ခ်ေဖၚျပရေက မရီြမတြက္ႏိုင္ေအာင္။ တခါတခါ ၿငိမ္သက္စြာေရာင္ျပန္ဟတ္ေတ။ တခါတခါ အုပ္နံရံတံတိုင္းႀကီးတခ်ပ္ပိုင္ ကာကြယ္ပီးတတ္ေတ။ အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ဦးတည္ရာလမ္းတေလွ်ာက္မွာ တဖက္တခ်က္ေပါက္နီေရ ၿပိဳင္ေညာင္ပင္ႀကီးတိနန္႔ ရိပ္သာလမ္းတခုပိုင္…။

စစစစ